George Kabel: filosofiecursussen

Inleiding in de ethiek

Ethiek is een discipline binnen de filosofie die onderzoek doet naar het juiste handelen van mensen binnen een gemeenschap. Ethiek onderscheidt zich van de moraal doordat het op zoek gaat naar de fundamenten van het juiste of goede handelen.

Voorts onderzoekt ethiek wat het goede, juiste handelen zou kunnen zijn inzake die gevallen waar geen vaststaande regels voorhanden zijn of als deze regels niet meer werkbaar blijken te zijn. Daarnaast onderzoekt het de verschillende moralen op voor­onderstellingen, geldigheid, duurzaamheid en consequenties.

Vanaf de Griekse oudheid zochten filosofen naar de basis van het morele handelen. Zij benaderden de vraag naar de fundamenten van het juiste handelen vanuit een ondogmatisch, zoekend denken.

Deze cursus biedt een historisch overzicht van de verschillende filosofische ondernemingen naar de basis van het juiste handelen en de hieruit ontstane gestalten van ethiek.

De verschillende ethieken zullen inhoudelijk behandeld worden. Daarbij zal er aandacht zijn voor de actualiteit en praktische toepassing van deze ethieken.

Programma

1. Inleiding
• Wat is ethiek
• Ontstaan en belang van ethiek
2. Ethiek in de oudheid en middeleeuwen
   • De deugdenethiek van Aristoteles
   • Het goede Leven volgens de Stoa
   • Thomas van Aquino over de natuurwet en de deugden
3. Ethiek in de Verlichting
   • De gevoelsethiek van Hume
   • De plichtsethiek van Kant
   • De gevolg ethiek c.q. utilitaristische ethiek
4. En wat daarna kwam
   • Het esthetische en ethische stadium bij Kierkegaart
   • Ethiek als metafysica bij Levinas
   • Zorgethiek naar het model van McIntyre
   • Evolutionaire ethiek